İrlanda (İrlandaca: Éire, İngilizce: Ireland) ya da resmî adıyla İrlanda Cumhuriyeti (İrlandaca: Poblacht na hÉireann, İngilizce: Republic of Ireland), kuzeybatı Avrupa’da bulunan ülkedir. Büyük Britanya Adası’nın batısındaki İrlanda Adası’nın yaklaşık altıda beşini kaplamaktadır. Kuzey doğusunda, Birleşik Krallık’a bağlı olan Kuzey İrlanda ile komşu olan İrlanda’nın batısı Atlas Okyanusu, doğusu İrlanda Denizi, güneydoğusu St George Kanalı, güneyi ise Kelt Denizi ile çevrilidir. Ülke, parlamenter demokrasi ve anayasal cumhuriyet ile yönetilmektedir.
İrlanda, 1 Ocak 1973’ten beri Avrupa Birliği üyesidir. Fakat Schengen vize uygulamasına dahil değildir.
İrlanda’nın başkenti Dublin’dir. Resmi dilleri İrlandaca ve İngilizce’dir. Ülkenin genelinde İngilizce konuşulmaktadır. İrlandaca daha çok kırsal kesimlerde ve küçük şehirlerde konuşulmaktadır. İrlanda dilinin resmi adı Galeik’dir. 2016 yılının tahmini verilerine göre İrlanda’nın yaklaşık 4.757.976 nüfusu bulunmaktadır. İrlanda’nın yüzölçümü 70.273 km²’dir. Ülkenin para birimi Euro’dur. İrlanda’da trafik soldan akmaktadır. İrlanda’nın telefon kodu +353 ve internet uzantısı .ie şeklindedir.
İrlanda Tarihi
1916 Nisan’ındaki Paskalya Başkaldırısı’nın ardından gelen baskı döneminde, İrlandalı gönüllüler IRA (Irish Republician Army, İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu) çatısı altında örgütlenerek Britanyalılar’a karşı bir gerilla savaşına giriştiler. İngiliz başbakanı David Lloyd George biri Kuzey İrlanda, diğeri Güney İrlanda için olmak üzere iki parlamento kurarak kontrolü elinde tutmaya çalıştı. Gerçekten, protestan Kuzey İrlanda’da (Ulster) parlamento toplandı. Ancak katolik Güney İrlanda, İngilizlere ödün vermeyi reddetti. Bunun üzerine İngiliz başbakanı Lloyd George İrlandalı yurtseverler ile görüşme masasında barış yaptı. Anlaşma sonucunda Güney İrlanda uygulamada İrlanda Bağımsız Devleti adıyla bağımsızlığını kazandı (6 Aralık 1921, İngiltere-İrlanda Anlaşması). Kuzey İrlanda ise Birleşik Krallık’a bağlı kaldı.
Fakat IRA’nın aşırı kanadı, Eamon de Valera’nın öncülüğünde, İrlanda’nın bir bölümünü bağımsız, bir bölümünü de yeniden İngiltere’ye bağlı kılan anlaşmayı kabul etmedi. Bunu, bu anlaşmayı destekleyenlerin ve anlaşmaya karşı olanların savaştıkları bir iç savaş izledi. Sonunda IRA, İrlanda’nın bölünmesine razı oldu. 1925’te gerçekleşen Bağımsız İrlanda ile Kuzey İrlanda arasındaki sınır belirleme görüşmelerinden sonuç çıkmadı.
De Valera’nın Fianna Fáil partisi, 1927’de başbakan William Cosgrave’in hükümetine katıldı. 1932’de De Valera başbakan oldu ve Birleşik Krallık karşıtı bir takım ekonomik önlemler aldı. II. Dünya Savaşı’nda İrlanda tarafsız kaldı. 1948’de De Valera seçimleri kaybetti ve 1949’da İrlanda Cumhuriyeti ilan edildi. 1951’de De Valera yeniden başbakan, 1959’da ise cumhurbaşkanı oldu. 1972’de bir referandum ile Roma Katolik Kilisesi’nin devlet üzerindeki etkisi ortadan kaldırıldı. 1973’te protestan Erskine Childers cumhurbaşkanı oldu. Onu Cearbhall Ó Dálaigh (1974-1976), Patrick Hillary (1976-1990), Mary Robinson (1990-1997) izledi.
Fiziki Yapı
İrlanda’nın orta bölümü, doğuda Dublin’den batıda Galway’e kadar uzanan bir düzlüktür. Bu düzlük otlaklardan ve ormanlardan meydana gelmektedir. Ayrıca Büyük Allen bataklığı da bu ovadadır. Ovanın çevresinde 900 m’yi geçmeyen dağlar vardır. Başlıca sıradağlar arasında Wicklow Dağları yer alır. 926 m yüksekliğindeki Lugnaquilla bu dağların en yüksek yeridir. Güneybatıda Kerry Dağlarında Macgillycudys Reeks Dağı(1040 ) Carrantuohill de zirveyi meydana getirir. Burası İrlanda’nın en yüksek dağıdır. Connemare Dağları, Mayo Dağları ve kuzeybatıdaki Donegal Dağları başlıca sıradağlarıdır.
Bataklıklar ülkenin 1/6’ini kaplar. Bunlar genellikle Shannon Irmağının batısında yer alır. Britanya Adalarının en uzun ırmağı olan Shannon 385 km uzunluğundadır. Ülkenin diğer önemli ırmağı Liffey’dir. Önemli gölleri arasında yine İngiliz adalarının en büyük gölü olan Logh Neagh bulunur. Ayrıca göller bölgesinde Ree, Derg ve Killarney de önemli göller arasındadır.
İklim
İrlanda ılıman bir deniz iklimine sahiptir. Temmuz ayında elde edilen sıcaklıklar güneyde 16° ile kuzeyde 14° arasında değişmektedir. Kışlar nispeten sıcak geçer ve sıcaklık Ocak ayında 4° ile 7° arasında değişir. Ülkeye hakim olan Atlas Okyanusu’ndan gelen nemli rüzgarlar ülkenin yıl boyunca yağış almasına neden olur. Ülkenin yaklaşık yüzde sekseni yılda ortalama 762 ile 1270 mm arasında yağış alır. Yağışlar nedeniyle ülke oldukça ıslaktır. Çoğu günler sis tabakasıyla kaplıdır.
Din
Nüfusun % 95’i Katolik, % 5’i Protestandır.
NOT: İrlanda’da ve Dublin’de bulunduğum süre içerisinde kimse dinimi vs. sorup beni rahatsız etmedi. Diğer Avrupa ülkelerinde olduğu gibi kimse aslında dinimle ilgili sorular sorarak polemik yaratmaya çalışmıyor. Bu yönden bu ülkeyi diğer Avrupa ülkelerinden ayırıyor ve görebildiğim kadarıyla en az ayrımcı ülkelerden biri diyebilirim. Ortadoğu kökenli kişiler ise maalesef daha adınızı sormadan Müslüman mısınız? tarzı sorular sorabilmektedir. Genel olarak zamanla buna da alışıyorsunuz.
Dublin
Dublin (İrlandaca: Baile Átha Cliath, Áth Cliath ya da Dubh Linn diye de bilinir) İrlanda’nın başkenti ve aynı zamanda en büyük şehridir. Ülkenin doğu kıyısının ortasında, Liffey Nehri’nin ağzında, Dublin Kontluğu’nun merkezinde yer almaktadır. Viking yerleşimlerinin merkezi olarak kurulan şehir, Orta Çağ’dan beri İrlanda’nın başkentidir.
Dublin şehri dendiği zaman aslında Dublin Konseyi’ne bağlı bölge kastedilse de, halk arasında Dublin’den çevre bölgelerden bazılarını, (Dun Laoghaire, Fingal ve Güney Dublin gibi), kapsayacak şekilde de bahsedilmektedir. Bu bölgeye bazen Dublin metropolü ya da Dublin kenti de denmektedir.
BBC’nin 2003 yılında, Avrupa genelinde 112 kent ve kırsal kesimden, 11.200 kişiye uyguladığı bir ankette, Dublin, Avrupa’nın yaşanacak en iyi başkenti, İrlanda ise Avrupa’nın en mutlu ülkesi seçilmiştir. Dublin, yılda dört milyonun üzerinde ziyaretçisiyle, Paris ve Londra’dan sonra Avrupa’da en çok ziyaret edilen başkenttir.
İrlanda ile ilgili resimler ve tanıtım videoları
Websitemizde İrlanda’nın en güzel resimleri ve tanıtım videolarını Resimler ve Videolar sayfasında bulabilirsiniz. Bunun dışında çeşitli başlıklar altında her konuda içerikler eklemeye çalışmaktayız.